Bakan Turhan, 2019 yılı değerlendirmesi ve 2020 yılı
hedeflerine ilişkin Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumunda (BTK) düzenlediği
basın toplantısında, Bakanlık tarafından yapılan yatırımların ülke için
büyük önem taşıdığını söyledi.
Yurdun her tarafında aynı seviyede ulaşım ve haberleşme
altyapısını sağlamak, zenginlik merkezlerini Türkiye'nin her tarafına yaymak amacıyla
entegre ulaşım sistemlerini güçlendirmeye ve yaygınlaştırmaya çalıştıklarını
ifade eden Turhan, "Bugüne kadar gerek ulaştırma politikalarında
gerekse mevzuatta yapılan çalışmalar, günü kurtarmanın dışında köklü reform
niteliği taşıyan çalışmalar oldu. Dün insanımız için hayal olan pek çok
ulaşım ve bilişim hizmeti bugün gündelik hayatın vazgeçilmezi haline
geldi. Bu bağlamda Türkiye gelişim açısından Avrupa ortalamasının üzerinde
bir ivme yakaladı. Bugün, yaratılan krizlerin olumsuz etkilerini minimuma
indirebilmemizin temelinde yaptığımız altyapı yatırımları yatmaktadır."
diye konuştu.
Bu doğrultuda 2003'ten bu yana kamu-özel ortaklığı
projeleriyle 776,6 milyar lira yatırım yaparak birçok projeyi hayata
geçirdiklerine işaret eden Turhan, harcamalarının önemli bölümünü karayolları
yatırımlarının oluşturduğunu bildirdi.
Turhan, özel sektörün dinamizmiyle yaklaşık 200 milyar
liralık kamu-özel iş birliği projesi başlattıklarını aktararak, söz konusu
yatırımların yüzde 77'sinin tamamlandığını, yapımı devam eden projelerle 45,5
milyar liralık yatırımı daha ülkeye kazandıracaklarını dile getirdi.
"77
il bölünmüş yollarla birbirine bağlandı"
Türkiye'de 77 ilin bölünmüş yollarla birbirine bağlandığını
anımsatan Turhan, bölünmüş yol uzunluğunun 27 bin 181 kilometreyi
bulduğunu kaydetti.
Turhan, yapılan bölünmüş yolların yakıt ve zaman
tasarrufuna katkısının yıllık toplam 18,1 milyar liraya
ulaştığını, yollardaki zararlı gaz salımının da yaklaşık 3,9 milyon ton
azaltıldığını belirtti.
Trafik hacmi artmasına karşın kazalarda hayatını kaybeden
kişi sayısında yüzde 71'lik azalma olduğuna dikkati çeken Turhan, BSK
(bitümlü sıcak karışım) asfalt yapımını hızlandırarak daha konforlu, güvenli ve
ekonomik karayolu ulaşım hizmeti sağladıklarını anlattı.
Turhan, Kuzey Marmara Otoyolu'nun 2'nci ve 3'üncü
kesiminde (Kınalı-Odayeri ve Kurtköy-Akyazı) çalışmaların devam ettiğini, kalan
kesimin 2020'de bitirileceğini vurgulayarak, "1915 Çanakkale Köprüsü'nün
de yer aldığı 101 kilometrelik 'Malkara-Gelibolu-1915 Çanakkale Köprüsü ve
Çanakkale Bağlantısı' devam ediyor. Bu dev yapının ayakları yükseliyor."
ifadelerini kullandı.
Ankara-Niğde Otoyolu ile Ankara'yı Aksaray, Nevşehir ve
Niğde üzerinden Akdeniz ve Güneydoğu Anadolu bölgelerine bağlayacaklarına
işaret eden Turhan, yolu bu yıl hizmete açmayı hedeflediklerini bildirdi.
Turhan, Aydın-Denizli Otoyolu ihalesinin, kazanan ortak
girişim grubunun imzadan çekilmesi nedeniyle iptal edildiğini anımsatarak, söz
konusu ihalenin yeniden yapılacağını söyledi.
Kuzey Marmara Otoyolu'nun 8'inci kesimini yaptıklarını
hatırlatan Turhan, 45 kilometrelik Başakşehir-Nakkaş yolunun ihalesini de
bu yıl gerçekleştireceklerini dile getirdi.
"İstanbul
Havalimanı 55 milyon yolcuya hizmet verdi"
"Halkın yolu" yapma hedefiyle işe başladıkları
havayolu sektöründe de 17 yıldır dünya ortalamasının çok üzerinde büyüme
yaşadıklarına dikkati çeken Turhan, "Havacılıkta gösterdiğimiz
başarılar nedeniyle 2016-2019 döneminde ICAO Konsey üyesi olarak dünya çapında
sivil havacılıkla ilgili kararları alan ve onaylayan ülkelerden biri
olduk." değerlendirmesinde bulundu.
Yurtdışında 2003'te 60 noktaya uçulurken anlaşmalı
ülke sayısının 173'e, uçuş yapılan nokta sayısının ise 328'e çıkarıldığını
belirten Turhan, faal havalimanı sayısını 26'dan 56'ya yükselttiklerini
kaydetti.
Turhan, dünyanın buluşma noktası İstanbul Havalimanı'nda
hizmete açıldığı günden 2019 yılı sonuna kadar 330 bin 574 uçak ve yaklaşık 55
milyon yolcu trafiği gerçekleştiği bilgisini vererek, "İstanbul Havalimanı
henüz ilk yılında garanti edilen yolcu sayısını geçtiğinden, havalimanı
işletmecisi şirket kamuya 22,4 milyon avroluk ek ödeme yapacak." dedi.
Rize-Artvin Havalimanı'nda yüzde 57 fiziki gerçekleşmeye
ulaştıklarını ifade eden Turhan, buradaki üstyapı çalışmalarını
başlattıklarını aktardı.
"3
yük, 2 yolcu tren işletmecisi yetki belgesi aldı"
Turhan, demiryollarının serbestleşmesini ve rekabete
açılmasını sağladıklarına işaret ederek, 3 demiryolu yük tren işletmecisi, 2
demiryolu yolcu tren işletmecisinin yetki belgelerini aldığını bildirdi.
405 kilometrelik Ankara-Sivas YHT hattının Yerköy-Yıldızeli
kesiminde yılın ilk çeyreğinde test sürüşlerine başlayacaklarını
vurgulayan Turhan, çalışmaların tamamlanmasıyla YHT'yi Sivas'a
ulaştıracaklarını kaydetti.
Turhan, bu yıl TÜVASAŞ'ta ilk prototip Milli Elektrikli
Tren setini de raylara indireceklerini ve seri üretimine başlayacaklarını
açıkladı.
Yenikapı-Sefaköy hattını Büyük İstanbul Tüneli ile entegre
olacak şekilde gerçekleştirmeyi planladıklarını anlatan Turhan,
"Yap-işlet-devret (YİD) modeliyle gerçekleştireceğimiz Büyük İstanbul
Tüneli Projesi'nin de ihalesini bu yıl yapmayı planlıyoruz." diye
konuştu.
"Filyos
Limanı'nın üstyapı ihalesine bu yıl çıkacağız"
Limanlarda 2019'da 11,6 milyon TEU konteyner, 484 milyon
ton yük elleçlendiği bilgisini veren Turhan, yurtdışı düzenli Ro-Ro
hatlarında 597 bin aracı taşıdıklarını bildirdi.
Turhan, Filyos Limanı altyapı çalışmalarında yüzde 80
ilerleme sağladıklarını belirterek, bu yıl üstyapı ihalesine de çıkacaklarını
dile getirdi.
Tamamlandığında Avrupa'nın en büyük 10 limanından biri
olacak Kuzey Ege (Çandarlı) Limanı'nın da altyapısını tamamladıklarına dikkati
çeken Turhan, buradaki üstyapı çalışmalarının YİD modeliyle
yapılacağını ifade etti.
Kanal İstanbul Projesi'ne de değinen Turhan, şöyle
konuştu:
"Boğazlarımızı ve İstanbul'u koruyacak Kanal İstanbul
Projesi'nde ihale aşamasına geldik. Bu yıl içinde de kazmayı
vuracağız. Kanal İstanbul ile Montrö Boğazlar Sözleşmesi'nin hükümlerini
hiçbir şekilde ihlal etmeden, İstanbul Boğazı deniz ulaştırmasına açık
tutularak, alternatif bir kapının açılmasını sağlayacağız. İstanbul
Boğazı'nı kazalardan ve tehlikeli yüklerden koruyacağız."
"Siber
saldırı sayısı 150 bini geçti"
Bakan Turhan, haberleşme sektöründe de çarpıcı
gelişmelerin görüldüğüne işaret ederek, kurumsal ve sektörel siber
olaylara müdahale ekibi (SOME) sayısını 1289'a çıkardıklarını, elektronik
haberleşme işletmecileri tarafından raporlanan siber saldırı sayısının da
2019'da 150 bini geçtiğini söyledi.
Yeni uydu projelerine değinen Turhan, Türksat 5A'nın
2020'nin üçüncü çeyreğinde, Türksat 5B'nin 2021'de fırlatılması takvimine uygun
olarak sürecin devam ettiğini bildirdi.
Turhan, Türksat 6A'da mühendislik modeli entegrasyon
faaliyetlerine devam ettiklerini, uydunun 2022'de uzayda hizmete başlamasını
hedeflediklerini kaydetti.
5G çalışmalarını da başlattıklarını anımsatan Turhan, "5G'yi
ilk olarak İstanbul Havalimanı'nda pilot uygulama olarak başlatmayı
planlıyoruz." dedi.
Kanal
İstanbul’un proje çalışmaları tamamlandı
Bakan Turhan, basın toplantısının ardından
gazetecilerin sorularını yanıtladı. Kanal İstanbul'a ilişkin sorular
üzerine Turhan, proje çalışmalarının tamamlandığını, bölgenin imar
planı çalışmalarının da onaylandığını ve askıda bulunduğunu söyledi.
Turhan, söz konusu süreci takip ettiklerini, bunun da
bitmesiyle ihale sürecini başlatacaklarını ifade ederek "Gerek resmi
yazı yazarak gerek şifahi olarak projeyle ilgilenen birçok ülke firması ve
kredi kuruluşu var. Rusya, Çin, Hollanda, Belçika, ayrıca münferit olarak
dünyanın diğer ülkelerinden firmalar bu projemizle ilgileniyor." dedi.
İmar süreci ve yer tahsisi uygulaması tamamlanınca
öncelikli olarak Kanal İstanbul'un yapılacağı mahaldeki
altyapıların deplasmanını yapacaklarını anlatan Turhan, "Yolların,
köprülerin, isale, enerji ve enerji hatlarının deplasmanını yapacağız ve kanal
sahasını diğer hizmetleri aksatmadan sürdürülebilir hale getirdikten sonra
inşaata başlayacağız. Mahalli trafikten tamamen arındırılmış bir alan içinde
kazı ve inşaat işlerini yapmayı planlıyoruz." diye konuştu.
Turhan, Çin'de ortaya çıkan yeni tip koronavirüsün
ulaştırma hizmetlerine etkisinin sorulması üzerine, Sağlık Bakanlığı’nın bu
konuyu yakından takip ettiğini dile getirdi. Bakan Turhan, Sağlık
Bakanlığı Koronavirüs Bilim Kurulu kararlarına göre ulaşım
hizmetlerine başlayıp devam edeceklerini kaydetti.
Acil
haberleşme altyapısı
Başta depremler olmak üzere afetlerde kullanılacak acil
haberleşme sistemine yönelik soruları yanıtlayan Turhan, olası depremlere
karşı tedbirleri operatörlerle koordineli şekilde aldıklarını söyledi. Turhan,
ortak uygulama olarak operatörlerle deprem anında kullanılacak mesajlaşma ve
sesli görüşme uygulamasının geliştirilmesi için çalışmalar yaptırdıklarını
vurgulayarak şöyle devam etti:
"Böylece ses trafiğinin ani artışlarla şebekede
herhangi bir sorun oluşturmaması amaçlanıyor. Bunun dışında operatörlerle
kapasite artış çalışmalarımız devam ediyor. İlk aşamaları tamamlanmış durumda.
Önümüzdeki süreçte kademeli artışlar yapılacak. Depremde sesli internet
üzerinden haberleşme yapılması önemli. Bununla ilgili girişimlerimiz devam
ediyor. İçişleri Bakanlığımız ve AFAD ile bu konuda çalışmaları
sürdürmekteyiz."
Avrasya
Tüneli geçiş ücretindeki artış
Cahit Turhan, Avrasya Tüneli geçiş ücretine yapılan yüzde
56'lık zamma ilişkin, tünelin yap-işlet-devret modeliyle yapıldığını anımsattı.
Projedeki geçiş ücretlerinin sözleşme kapsamında yılda 2 kere güncellendiğini
ifade eden Turhan, "Bu güncellemeler idarenin kontrolünde yapılıyor.
En son güncelleme 1 Temmuz 2018'de gerçekleştirilmişti. 2020'nin başındaki
güncelleme formülüne göre yapılan hesaplarda 23,30 lira olarak uygulanan geçiş
ücreti 36,40 liraya çıktı. Bunu da uyguluyoruz, güncellenmiş olan bir
fiyat." diye konuştu.
Akıllı
ulaşım sistemleri uygulama koridoru
Bakan Turhan, yakın dönemde akıllı ulaşım sistemleri
uygulama koridoru oluşturacaklarını söyledi. Turhan, bu koridorda operatif
akıllı ulaşım sistemleri hizmetlerinin vatandaşlara uygulamalı olarak
gösteriminin sağlanmasının yanında, bu sektörde faaliyet gösteren üreticilerin
milli kaynaklarla ürettiklerini test etmeleri için gerekli ortamın
oluşturulacağını anlattı.
Bu çalışmaların yanında Avrupa'da akıllı ulaşım sistemleri
üzerine çalışma yapan en büyük organizasyonlara üye olarak gelişmeleri yakından
takip ettiklerini belirten Turhan, Karayolları Genel Müdürlüğü’nün de 15
bin kilometre fiber altyapı imalatına başladığını ve 505 kilometrenin
tamamlandığını bildirdi. Turhan, akıllı yolların mimarisinin
oluşturulduğunu ve Akdeniz Sahil Yolu'nun bir kısmında bu hizmetin verilmeye
başlandığını dile getirdi.
YHT
abonman ücretlerindeki artış
Yüksek hızlı tren (YHT) abonman fiyatlarındaki
düzenlemelere ilişkin sorular üzerine Bakan Turhan, bu hizmetin devreye
alınma sürecinde bir dizi karar alındığını ve uygulama yapıldığını, geçen
sürede düzenleme ihtiyaçları ortaya çıktığını bildirdi. Turhan, şunları
kaydetti:
"YHT'ye yüksek talebin karşılanamaması, bilet
bulunamaması, bunun yanında abonman bilet sahibi olup, yer ayırtılmasından
kaynaklı boş koltuk sayısının yüksek olması nedeniyle daha gerçekçi,
akılcı ve verimli hizmet verme doğrultusunda değişiklik yapma gereği duyduk.
Yüzde 75 olan abonman bilet fiyat indirimini öğrencilerde yüzde 50'ye, diğer
vatandaşlarımızda yüzde 25'e indirdik. Bu uygulamayı başlattıktan sonra doluluk
oranı yüzde 84'ten yüzde 95'e çıktı. Daha fazla insanımız bundan
faydalanmaya başladı."
“e-SIM
teknolojisi yerli ve milli olacak”
Turhan, e-SIM teknolojisine ilişkin gelişmeler konusunda
Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurulu kararlarını hatırlattı.
Kurulun Mart 2019'da aldığı kararda, uzaktan
programlanabilir SIM teknolojilerini destekleyen sistemlerin kurulumu ve
cihazlarda kullanımının yüzde 100 yerli ve milli olacağının belirtildiğine
işaret eden Turhan, otomotiv endüstrisi de dahil, cihazları söz konusu
teknolojiyi destekleyen son kullanıcıların sistemlerden bu yıl
yararlanabileceğini söyledi.
Turhan, yapılan düzenlemeyle uluslararası sertifikasyona
sahip ekipman kurulumuna yüzde 100 yerlilik şartı getirildiğine dikkati
çekerek, böylece Türkiye'ye ait hassas verilerin kendi kontrolünde olacağını
bildirdi.
Özellikle makineler arası iletişim (M2M) cihazlarında
kullanılacak e-SIM teknolojisinin yerli e-SIM altyapısıyla global firmalara ve
iş senaryolarına hizmet vereceğini ifade eden Turhan, söz konusu verinin
ülke kontrolünde olması prensibine uygun şekilde bu altyapının kullanılacağını
anlattı.
Turhan, e-SIM teknolojisiyle SIM karta bağlı güvenlik altyapısının
yeni otomobillerde yazılım tabanlı olarak sunulacağı bilgisini vererek, araç
tedarikçilerinin 29 Şubat'tan itibaren bu hizmetten yararlanabileceğini dile
getirdi.
Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından takip edilen
dijital takograf konusuna ilişkin soru üzerine de Turhan, dijital
takograf kullanımının uluslararası faaliyet gösteren firmalar için 1 Ocak 2021,
yurtiçinde faaliyet gösteren firmalar içinse 1 Ocak 2024'e ötelendiğini
anımsattı.
Bakan Turhan, Tasfiye Kararnamesi'ne ilişkin soruya
karşılık şu cevabı verdi:
"Bakanlığımıza Tasfiye Kararnamesi kapsamında 224
tasfiye başvurusu yapıldı. Bunların 183'ü tasfiye edildi, 41'i talebinde haklı
olmadığı için tasfiye edilmedi. Burada kamu yararı değil, firmanın yararı
söz konusuydu."
"Büyük
projelerde çok sayıda yetkili belediye var"
Turhan, Kanal İstanbul Projesi'ne ilişkin gelişmeler
konusundaki soruları da yanıtladı.
Bu tür büyük projelerin yapıldığı alanda imar planlarına
ilişkin çok sayıda yetkili belediye bulunduğunu, gerek büyükşehir gerekse ilçe
belediyelerinin söz sahibi olduğunu belirten Turhan, şunları kaydetti:
"Projeye ilişkin 1/100.000 ölçekli çevre düzeni planı
askı süreci tamamlandı, 1/25.000 ve 1/5.000 ölçeklilere yönelik plan
çalışmaları devam etmektedir. Süreç Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından
yürütülüyor. Bizim için önemli olan, projenin inşaatı konusunda bu sahanın
imar planlarında işlenmesi gerekiyor. Bunun 6 aylık sürede tamamlanması
bekliyoruz."
Bakan Turhan, BTK bünyesinde bulunan Ulusal Siber
Olaylara Müdahale Merkezi, Milli Monitör Sistemi ve BTK Veri Merkezi'nin
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından 10 Şubat'ta hizmete
sunulacağını sözlerine ekledi.
Fiber
ortak altyapısı çalışmaları devam ediyor
Fiber ortak altyapıya ilişkin soru üzerine Turhan,
2018'de işletmeciler arasında pasif sabit elektronik haberleşme
altyapısının kiralanmasına ilişkin protokol imzaladıklarını, bunun ülke
kaynaklarının verimli kullanılması ve altyapıda tek kazıyla işlerin
gerçekleştirilmesi için yapıldığını söyledi.
Turhan ortak altyapı konusunda Ankara-Sincan'da pilot
proje geliştirdiklerini anımsatarak, "Ortak altyapı tesisi ve bu
altyapının ortak kullanılması konusunda işletmeciler arasında çalışmalara devam
ediyoruz. Fiber altyapının gelişimini artırmak için kar yolu, demiryolu,
tünel, elektrik, su, kanalizasyon, doğalgaz gibi altyapılardan da haberleşme
için faydalanılması ve belediyelerle diğer kurum ve kuruluşların
altyapı kurulumları sırasında elektronik haberleşme altyapısı
kurabilmelerinin önünün açılması için çalışıyoruz." diye konuştu.
Kazı izinleri ve baz istasyonlarıyla ilgili altyapı
faaliyetlerinin kolaylaştırılması için de yasa taslağı çalışmaları
yürüttüklerini ifade eden Turhan, bu çalışmaların yasalaşması sonucunda
fiber ve mobil altyapılarda hızlı adımlar atacaklarını bildirdi.
"5G'ye,
4,5G'deki yerlilik oranıyla geçmeyi hedefliyoruz"
Turhan, 5G'nin yerlilik oranının sorulması
üzerine, elektronik haberleşme sektöründe yerli ve milli üretim
ekosisteminin geliştirilmesine yönelik çalışmalar yürüttüklerini hatırlattı. Bu
çerçevede üretici firmalarla görüşme yapıldığını vurgulayan Turhan, bu
firmaları tek çatı altında toplamak için OSTİM ev sahipliğinde BTK'nin
destekleriyle 2017'de Haberleşme Teknolojileri Kümelenmesi kurulduğunu
dile getirdi.
Bu kümelenmenin 130'dan fazla firmayı ve 8 binden
fazla çalışanı barındıran bir organizasyon haline geldiğine dikkati çeken Turhan,
şöyle konuştu:
"4,5G kapsamında getirilen yerlilik yükümlülükleri ilk
yıllarda karşılanmamış olmakla birlikte kurumumuz tarafından yürütülen
çalışmalar neticesinde 4'üncü yatırım dönemi itibarıyla mobil sektörde
ortalama yüzde 23'ün üzerinde yerlilik oranına ulaşıldı. İlk döneme
kıyasla yerlilik oranında 23 kat artış meydana geldi. 5G'de yerli ve
milli imkanlarla geçiş için hazırlıklarımız sürüyor. 5G'ye de 4,5G'deki yerlilik oranıyla
geçmeyi hedefliyoruz."
Turhan, yap-işlet-devret (YİD) modelinin yüksek hızlı tren
(YHT) projelerinde uygulanabilirliğinin sorulması üzerine, yatırım ve
işletim maliyetlerinin yüksek olması nedeniyle bu konuya firmaların, özel
sektörün ve finansman kuruluşlarının ilgili olmadıklarını söyledi.
Bu konuya yönelik araştırmalarında YHT'lerle ilgili müşteri
bulamadıklarını belirten Turhan, buna karşın otoyol
projelerine müşteri olduğunu ve bunları YİD modeliyle yapmayı
hedeflediklerini bildirdi.
"Antalya
Havalimanı ihalesi için finans piyasasının en iyi konumunu bekliyoruz"
Sabiha Gökçen Havalimanı'nda çalışmaları devam eden pistin
yıl sonuna kadar açılmasının hedeflendiğini aktaran Turhan, "Burada
bir pistimiz var. Uçuşların olmadığı her gece pistte bakım yapılıyor. İstanbul
Havalimanımıza frekans tahsisi istekleri olduğu gibi, buraya da uçuş talepleri
var ancak biz bunu yeni pistin yapılmasına kadar şimdilik durduruyoruz. Eski
pisti de bakıma alacağız. Onun için şu anda buraya yeni frekans vermeyi
durdurduk." ifadelerini kullandı.
Turhan, Antalya Havalimanı'nı genişletme ihalesinin
ertelenmesine ilişkin soruya da şu yanıtı verdi:
"Bu havalimanı Türkiye'nin turizmine önemli
katkı veriyor. Antalya Havalimanı'na ilişkin ihalede, kamu yararına teklif
alacağımızı düşünerek, süreci bir miktar öteledik. Finans piyasasının en iyi
konumunu ve stabil hale gelmesini bekliyoruz. Bu işe teklif verecek
isteklilerin risk oranının en aza indiği bir zamanı bekliyoruz, talepler
böyle."